Phát huy kết quả và kinh nghiệm hoạt động của nhiệm kỳ trước; hoạt động HĐND tâm huyết vì dân thực quyền hiệu quả. Ngay từ đầu nhiệm kỳ 2011-2016 HĐND tỉnh tiếp tục phát huy, đổi mới hoạt động bước đầu đã đem lại hiệu quả nhất định, được nhân dân, các đại biểu HĐND và dư luận xã hội ghi nhận.
Một là: Chủ động công tác chuẩn bị cho kỳ họp, điều hành kỳ họp linh hoạt, phát huy dân chủ, khơi dậy trách nhiệm của đại biểu trước cử tri, từng bước khắc phục tình trạng đại biểu dự họp chỉ giơ tay và vỗ tay.
Công tác chuẩn bị cho kỳ họp, điều hành của chủ toạ kỳ họp quyết định chất lượng hiệu quả của kỳ họp. Chính vì vậy, Thường trực HĐND đã tổ chức hội nghị liên tịch sớm hơn so với quy định để phân công các cơ quan chức năng chuẩn bị các nội dung trình kỳ họp. Có văn bản đề nghị các tổ đại biểu chuẩn bị nội dung phát biểu và chất vấn. Ngay tại kỳ họp chủ toạ đã gợi ý và yêu cầu đích danh các đại biểu ở các địa phương có vấn đề nóng, phát biểu và chất vấn do đó không khí nghị trường sôi động, cử tri theo dõi qua truyền hình trực tiếp đã có ghi nhận tích cực.
Hai là: Không né tránh vấn đề nhạy cảm mà dư luận xã hội và cử tri bức xúc, có văn bản yêu cầu báo cáo giải trình cũng như báo cáo trước kỳ họp.
Qua hoạt động giám sát, tiếp xúc cử tri và kênh thông tin đại chúng một số vấn đề nóng dư luận xã hội bức xúc đã được Thường trực HĐND, các ban có văn bản yêu cầu giải trình làm rõ như: Có dấu hiệu lãng phí một số công trình đầu tư công, việc cho nhà thầu ứng vốn hàng chục tỷ đồng không đưa vào công trình, công trình ngừng thi công, thi công công trình kéo dài, chất lượng một số công trình không đảm bảo… trách nhiệm của chủ đầu tư các cơ quan phê duyệt như thế nào trước nhân dân và pháp luật? số liệu về giao ngân sách chênh lệnh so với nghị quyết của HĐND. Công tác quản lý nhà nước về rừng còn nhiều dư luận; việc đề xuất việc định giá rừng, thu tiền khi chuyển rừng nghèo sang trồng cao su, một số vu vi phạm lâm luật chậm điều tra truy cứu trách nhiệm…
Ba là: Không ngại điểm nóng, Thường trực HĐND và các đồng chí chuyên trách các ban chủ động tiếp xúc tại các điểm cử tri bức xúc, đồng thời tăng cường thâm nhập đời sống của nhân dân. Theo dõi đánh giá việc đại biểu đi tiếp xúc cử tri, hoạt động của thành viên các ban HĐND.
Thông tin từ cử tri là nguồn sống của đại biểu, chính vì vậy Thường trực HĐND, các ban chuyên trách của HĐND đã linh hoạt đa dạng trong tiếp xúc cử tri để làm sao có nhiều thông tin xác thực nhất. Ngoài tiếp xúc cử tri theo địa bàn, trình tự, nội dung quy định. Một số điểm nóng được đồng chí Chủ tịch HĐND, các ban chuyên trách và HĐND địa phương đến tiếp xúc, như: Những vùng nhân dân bị ảnh hưởng bởi thuỷ điện An Khê-KaNak, quy hoạch suối Hội Phú, thuỷ điện Sê San ở huyện Ia Grai, thuỷ lợi ở huyện Krông Pa… đã giải thích, trả lời, hướng dẫn, đồng thời có văn bản kiến nghị các cơ quan chức năng có trách nhiệm giải quyết, được đông đảo cử tri đánh giá cao. Có kế hoạch theo dõi, giám sát việc giải quyết kiến nghị và thông báo kết quả giải quyết đến cử tri, bảo đảm để mọi kiến nghị của cử tri dù được giải quyết hay chưa được giải quyết đều được trả lời công khai, đúng thời hạn luật định. Lâu nay cử tri phàn nàn có một vài đại biểu thường vắng mặt khi tiếp xúc cử tri, hình như ngại gặp dân. Do đó Thường trực HĐND tỉnh có văn bản yêu cầu các đại biểu nghiêm túc thực hiện việc tiếp xúc cử tri, đồng thời theo dõi đánh giá trách nhiệm đại biểu hàng năm.
Bốn là: Xây dựng nội quy kỳ họp và xây dựng quy trình, kế hoạch khung thời gian đoàn giám sát:
Nhằm nâng cao hiệu quả, hiệu lực cũng như tính chuyên nghiệp trong hoạt động của Hội đồng nhân dân, đặc biệt từng bước khắc phục việc gửi các tài liệu kỳ họp chậm ảnh hưởng đến việc thẩm tra, nghiên cứu, phát biểu góp ý của đại biểu. Thường trực HĐND chỉ đạo xây dựng nội quy kỳ họp đã tổ chức tham vấn (lấy ý kiến) các đại biểu và một số cơ quan liên quan. Trong nội quy kỳ họp quy định cụ thể nội dung kỳ họp, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của tổ chức cá nhân có liên quan trước, trong và sau kỳ họp HĐND. Để khắc phục tồn tại lâu nay trong hoạt động giám sát như trùng thời gian, trùng địa điểm giám sát ảnh hưởng đến đối tượng chịu sự giám sát và việc điều hoà phối hợp trong hoạt động của cơ quan. Thường trực chỉ đạo xây dựng quy trình, trình tự đoàn giám sát nhất là vấn đề hậu giám sát, khung kế hoạch thời gian giám sát nhằm nâng cao hiệu lực giám sát “Giám phải sát, sát phải giám” nhằm tạo được niềm tin với nhân dân trong hoạt động giám sát của cơ quan dân cử.
Năm là: Ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ hoạt động của đại biểu và HĐND đưa website đại biểu nhân dân Gia Lai, hộp thư điện tử của đại biểu vào hoạt động.
Hoạt động của website đại biểu nhân dân Gia Lai đã cung cấp nhiều thông tin cho đại biểu và cử tri nhất là các ý kiến trả lời, giải quyết kiến nghị của cử tri và phản ánh các hoạt động của Đoàn ĐBQH, HĐND để cử tri theo dõi giám sát. Đồng thời xây dựng hộp thư điện tử theo tên miền quy định chung (địa chỉ email) cho 77 đại biểu HĐND để thuận tiện trong việc cung cấp trao đổi thông tin qua việc sử dụng văn bản điện tử góp phần cải cách các thủ tục hành chính, hoạt động này HĐND sẽ tiếp tục đẩy mạnh và phát huy.
Sáu là: Tăng cường tổ chức các hội nghị tập huấn bồi dưỡng chuyên sâu kỹ năng hoạt động của HĐND
Từ thực tiễn về cơ cấu tổ chức bộ máy HĐND chủ yếu đại biểu hoạt động kiêm nhiệm, số đại biểu tái cử chỉ chiếm trên dưới 25%, Thường trực và các ban chuyên trách đa số là cán bộ mới, mặt khác các nhiệm kỳ trước đại biểu chỉ được bồi dưỡng chung 01 lần do đó hoạt động gặp nhiều khó khăn, chính vì vậy Thường trực HĐND tỉnh đã tổ chức các hội nghị có tính chuyên sâu bồi dưỡng kỹ năng về hoạt động của HĐND cho các đại biểu; qua các hội nghị này các đại biểu đều đánh giá cao những nội dung tài liệu bồi dưỡng rất thiết thực bổ ích là cẩm nang trong hoạt động và mong muốn hàng năm được bồi dưỡng sâu các chuyên đề phục vụ cho công tác giám sát.
Tổ chức hội nghị với chủ đề “Thường trực HĐND với việc nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp”
Ngay sau khi kiện toàn bộ máy của chính quyền, bầu các chức danh của HĐND các cấp. Theo các quy định của pháp luật cũng như thực tiễn, thì vai trò vị trí của Thường trực HĐND là hạt nhân là nòng cốt trong hoạt động của HĐND, có thể nói hoạt động của HĐND có thực sự là cơ quan quyền lực hay không, có thực sự làm tốt các chức năng quyết định, chức năng giám sát và đại diện cho cử tri hay không? Chính là nhờ vào hoạt động của Thường trực HĐND. Chính vì vậy, Thường trực HĐND tỉnh đã chủ động tổ chức hội nghị này. Tại hội nghị các đại biểu đã nghiên cứu trao đổi sâu về chức năng nhiệm vụ, quyền hạn, kỹ năng hoạt động của Thường trực HĐND nhằm phát huy tốt vai trò của Thường trực HĐND các cấp trong việc tổ chức các hoạt động trước, trong và sau kỳ họp, việc điều hành làm sao để tạo ra không khí dân chủ phát huy bản lĩnh của đại biểu trong thảo luận, chất vấn, giám sát tại kỳ họp… Hội nghị này cung cấp nhiều thông tin bổ ích thiết thực cho Thường trực HĐND hai cấp áp dụng trong nhiệm kỳ hoạt động.
Tổ chức hội nghị các ban HĐND với chủ đề “nâng cao chất lượng hiệu quả giám sát, thẩm tra”
Hoạt động giám sát là hoạt động quan trọng nhất của cơ quan dân cử, các ban là cơ quan chuyên môn chuyên sâu của HĐND, do đó việc tổ chức hội nghị này là thiết thực. Hội nghị thông tin trao đổi những vấn đề khái quát nhất về giám sát thẩm tra như cẩm nang trong hoạt động nhất là việc đôn đốc kiểm tra hậu giám sát, chính từ hội nghị này mà hoạt động giám sát trong thời gian vừa qua có những chuyển biến tích cực.
Tổ chức hội nghị tập huấn bồi dưỡng kỹ năng hoạt động HĐND
Thường trực HĐND tỉnh đã phối hợp với Trung tâm bồi dưỡng đại biểu dân cử thuộc Ban công tác đại biểu của Quốc hội tổ chức bồi dưỡng cho các đại biểu HĐND tỉnh, Thường trực, các Ban HĐND cấp huyện, Thường trực Ủy ban MTTQVN tỉnh và huyện. Với 04 chuyên đề rất thiết thực bổ ích mà bấy lâu nay các đại biểu rất ngại giám sát hoặc phát biểu như giám sát trong đầu tư xây dựng, tài chính ngân sách, quản lý đất đai, kỹ năng phát biểu chất vấn, những việc nên làm, nên tránh trong thực hiện chức năng, quyền hạn của đại biểu. Các đại biểu phấn khởi mong muốn đề nghị tiếp tục tổ chức bồi dưỡng các chuyên đề khác góp phần nâng cao hiệu quả, hiệu lực trong hoạt động của HĐND.
Bảy là: Công tác bảo đảm có cải tiến, đổi mới phục vụ tốt cho hoạt động của HĐND.
Căn cứ vào điều 74 chương 9 Quy chế hoạt động của HĐND, Thường trực HĐND đã chỉ đạo Văn phòng căn cứ vào quy định của nhà nước, các văn bản hướng dẫn về chuyên môn của cấp trên và UBND tỉnh chủ động xây dựng dự toán ngân sách hàng năm đảm bảo cho các hoạt động trên nguyên tắc tiết kiệm hiệu quả. Lần đầu tiên xây dựng và trình HĐND tỉnh phân bổ kinh phí cho các ban chủ động trong hoạt động. Chỉ đạo Văn phòng xây dựng mô tả vị trí và công việc của cán bộ, công chức, nhân viên từng phòng trên cơ sở đó hàng năm đánh giá phân loại công chức chính xác, khách quan. Từng bước xây dựng đội ngũ chuyên viên tham mưu phục vụ HĐND một cách hiệu quả, chuyên nghiệp.
Nhiệm kỳ Hội đồng nhân dân 2011-2016 mới qua một năm hoạt động, song đã có bước chuyển biến tích cực, được nhân dân và dư luận xã hội quan tâm tin tưởng và cùng đồng hành. Đây là nền tảng để HĐND, đại biểu HĐND vững tin, tiếp tục đổi mới nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động xứng đáng với niềm tin của nhân dân
Đinh Duy Vượt