Chiều 12/8, tiếp tục Phiên họp thứ 48, với 100% thành viên có mặt tán thành, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua về nguyên tắc Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định việc thực hiện dân chủ trong nội bộ các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan của Hội đồng nhân dân. Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương điều hành Phiên họp.

Toàn cảnh Phiên họp

Trước khi tiến hành thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nghe Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình trình bày tóm tắt Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết Quy định việc thực hiện dân chủ trong nội bộ Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội, Thường trực Hội đồng nhân dân, Ban của Hội đồng nhân dân.

Theo đó, về tên gọi của dự thảo Nghị quyết, tiếp thu ý kiến đề nghị bỏ cụm từ “cấp tỉnh, cấp xã” trong tên gọi, Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát đề nghị lấy tên gọi là “Nghị quyết Quy định việc thực hiện dân chủ trong nội bộ Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội, Thường trực Hội đồng nhân dân, Ban của Hội đồng nhân dân”.

Về bố cục, kết cấu của dự thảo Nghị quyết, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và ý kiến thẩm tra, dự thảo Nghị quyết đã được bố cục gồm 4 Chương và 36 Điều; nội dung từng Điều được chỉnh lý để gắn trực tiếp nội dung công việc, trách nhiệm của từng chủ thể trong thực hiện dân chủ, phù hợp với đặc thù về tổ chức và hoạt động nội bộ của cơ quan dân cử.

Một số ý kiến đề nghị bổ sung quy định việc tổ chức hội nghị cán bộ, công chức; thành lập Ban Thanh tra nhân dân trong nội bộ các cơ quan; kết hợp tổ chức Ban Thanh tra nhân dân với cơ cấu kiêm nhiệm của Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy. Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát (UBDNGS) xin giải trình: Chế độ làm việc của cơ quan dân cử được thực hiện thường xuyên thông qua các phiên họp, cuộc họp; do đó, việc tổ chức hội nghị cán bộ, công chức tại các cơ quan dân cử là không khả thi; Luật cũng quy định trong các trường hợp đặc thù thì không tổ chức Ban Thanh tra nhân dân. Việc tổ chức hội nghị cán bộ, công chức, thành lập Ban Thanh tra nhân dân tại Vụ chuyên môn được quy định dẫn chiếu sang Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.
 

Đối với phạm vi điều chỉnh (Điều 1), tiếp thu các ý kiến đề nghị bỏ đối tượng áp dụng; không áp dụng đối với công chức cơ quan tham mưu, giúp việc Hội đồng nhân dân, Điều 1 của dự thảo Nghị quyết đã được chỉnh lý quy định về phạm vi điều chỉnh bao gồm nội dung và cách thức tổ chức thực hiện dân chủ trong nội bộ Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội, Thường trực Hội đồng nhân dân, Ban của Hội đồng nhân dân.

Có ý kiến đề nghị bổ sung đối tượng áp dụng là “Đoàn đại biểu Quốc hội và công chức tham mưu, giúp việc Đoàn đại biểu Quốc hội”; làm rõ lý do không áp dụng đối với Văn phòng Quốc hội. Thường trực UBDNGS xin báo cáo như sau: Theo quy định tại khoản 2 Điều 84 Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, Đoàn đại biểu Quốc hội không thuộc đối tượng áp dụng của Nghị quyết này. Việc thực hiện dân chủ trong nội bộ cơ quan tham mưu, giúp việc Đoàn đại biểu Quốc hội được thực hiện theo pháp luật về thực hiện dân chủ ở cơ sở. Văn phòng Quốc hội là cơ quan hành chính nên việc thực hiện dân chủ trong nội bộ được thực hiện theo quy định của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Về nội dung phải công khai, có ý kiến đề nghị chỉ quy định nội dung phải công khai trong nội bộ Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội; không quy định việc công khai trong Thường trực Hội đồng Dân tộc, Thường trực Ủy ban của Quốc hội và Vụ chuyên môn. Thường trực UBDNGS đề nghị giữ nguyên như dự thảo Nghị quyết để phân định rõ phạm vi thông tin phải công khai trong nội bộ từng cơ quan.

Nội dung bàn và quyết định (Điều 8), có ý kiến đề nghị không quy định nội dung bàn và quyết định ở Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội đối với đại biểu Quốc hội hoạt động kiêm nhiệm. Thường trực UBDNGS nhận thấy việc quy định tất cả các thành viên bao gồm cả đại biểu kiêm nhiệm đều phải có trách nhiệm tham gia bàn và quyết định các nội dung thuộc phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng Dân tộc, Ủy ban của Quốc hội là cần thiết, phù hợp với quy định của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở…
 

Cho ý kiến tại Phiên họp, đa số ý kiến đánh giá cao sự cố gắng, nỗ lực, chủ động, trách nhiệm của Thường trực UBDNGS trong việc chuẩn bị Hồ sơ dự án Nghị quyết. So với dự thảo Nghị quyết trình lần đầu đã bám sát Luật Thưc hiện dân chủ ở cơ sở, được sửa đổi, bổ sung tại Kỳ họp thứ 9 vừa qua; dự thảo nghị quyết cơ bản đáp ứng các điều kiện để Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét thông qua tại Phiên họp thứ 48.

Về nội dung, các chương, mục, điều, khoản của dự thảo Nghị quyết đã được rà soát, chỉnh lý, thiết kế lại cho phù hợp, thể hiện rõ nét tính đặc thù của việc thực hiện dân chủ trong nội bộ các cơ quan này trên các mặt, bám sát Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Dự thảo đã tách riêng quy định về thực hiện dân chủ trong nội bộ Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội và Thường trực Hội đồng nhân dân, Ban của Hội đồng nhân dân thành 02 chương. Trong từng chương tách thành 04 mục tương ứng với từng nội dung của việc thực hiện dân chủ trong nội bộ các cơ quan. Dự thảo được thiết kế theo hướng vừa có quy định cụ thể, phù hợp với tính đặc thù trong tổ chức và hoạt động của các cơ quan. Đối với những nội dung không có tính đặc thù thì dẫn chiếu sang quy định tương ứng của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở để bảo đảm ngắn gọn.

Tại Phiên họp, các ý kiến cũng đóng góp hoàn thiện dự thảo luật về phạm vi điều chỉnh; các nội dung phải công khai trong nội bộ Vụ chuyên môn của Hội đồng dân tộc, Ủy ban của Quốc hội; đề nghị gắn trực tiếp nội dung công việc, trách nhiệm của từng chủ thể trong thực hiện dân chủ, phù hợp với đặc thù về tổ chức và hoạt động nội bộ của cơ quan dân cử; nghiên cứu, xem xét đa dạng các hình thức công khai trong Thường trực Hội đồng Dân tộc, Thường trực Ủy ban của Quốc hội và Vụ chuyên môn…

Tiếp đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành biểu quyết; với 100% thành viên có mặt tán thành, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua về nguyên tắc Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định việc thực hiện dân chủ trong nội bộ các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan của Hội đồng nhân dân.
 

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, qua thảo luận Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao sự nỗ lực, trách nhiệm cao của Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát trong việc tiếp thu dự thảo Nghị quyết. Hồ sơ dự thảo Nghị quyết cơ bản đảm bảo đúng quy định, đáp ứng các yêu cầu theo Kết luận tại Phiên họp thứ 41 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và ý kiến của cơ quan chủ trì thẩm tra.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành với tên gọi, phạm vi điều chỉnh của dự thảo Nghị quyết; thống nhất với đề xuất của Ủy ban Dân nguyện và Giám sát về không quy định thành lập Ban Thanh tra, tổ chức hội nghị cán bộ công chức, không áp dụng đối với công chức tham mưu, giúp việc của Hội đồng nhân dân trong Nghị quyết; trách nhiệm tổ chức thực hiện theo từng nội dung trong nội bộ các cơ quan; thời hạn định kỳ tiến hành kiểm tra, đánh giá việc thực hiện dân chủ nội bộ… Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát phối hợp các cơ quan liên quan hoàn thiện trình Chủ tịch Quốc hội ký ban hành.