Về kế hoạch đầu tư công trung hạn: Qua giám sát của Ban Kinh tế Ngân sách HĐND tỉnh về xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 tại một số địa phương (cấp huyện) trên địa bàn tỉnh Gia Lai vẫn gặp một số tồn tại, đó là: Nghị quyết về quyết định kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 của đa số các địa phương chưa đảm bảo đầy đủ các nội dung theo các quy định như: Còn thiếu nội dung cho ý kiến đối với nguồn vốn ngân sách trung ương, bổ sung các mục tiêu, các dự án sử dụng vốn đầu tư công được giao cho địa phương quản lý. Hoặc có địa phương phần nội dung của nghị quyết thừa một số nội dung như: Nguyên tắc chung, kế hoạch vốn bố trí trong năm, …. Phần trích yếu và Điều 1 của Nghị quyết quyết định kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 của nhiều địa phương dùng cụm từ “thông qua” là chưa phù hợp với Khoản 3 Điều 62 Luật Đầu tư công. Phần căn cứ của một số nghị quyết quyết định kế hoạch đầu tư công trung hạn của địa phương thiếu nghị quyết cho ý kiến về kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 của cấp huyện (lần 1, lần 2); thiếu nghị quyết quyết định kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 của cấp tỉnh và một số văn bản liên quan trực tiếp. Danh mục dự án tại phụ lục của nghị quyết về quyết định kế hoạch đầu tư công trung hạn chưa đầy đủ các thông tin để HĐND xem xét như: Thiếu số, ký hiệu nghị quyết quyết định chủ trương đầu tư dự án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, quy mô dự án, .... Tuy nhiên, lại thừa một số cột không cần thiết và không đúng thẩm quyền, ví dụ: Tiến độ bố trí vốn, chủ đầu tư, ….

Do vậy, để việc lập kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 đảm bảo các quy định cần căn cứ vào các nội dung sau: Tình hình và kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 05 năm và kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn trước; Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội; kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 05 năm của quốc gia, ngành, lĩnh vực, địa phương; kế hoạch tài chính 05 năm; kế hoạch vay, trả nợ công 05 năm; mục tiêu ưu tiên đầu tư trong kế hoạch 05 năm của quốc gia, ngành, lĩnh vực, địa phương; Quy hoạch có liên quan theo quy định của pháp luật về quy hoạch; Nhu cầu và dự báo khả năng huy động các nguồn vốn đầu tư để xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, khả năng cân đối vốn ngân sách nhà nước; Dự báo tác động của tình hình thế giới và trong nước đến sự phát triển và khả năng huy động các nguồn vốn đầu tư; Cơ chế và chính sách thu hút các nguồn vốn đầu tư của các thành phần kinh tế để xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội. 

Đồng thời, phải đảm bảo các quy định về nguyên tắc lập kế hoạch đầu tư công trung hạn (Điều 48 Luật Đầu tư công), có báo cáo kế hoạch đầu tư công trung hạn trình cấp có thẩm quyền phê duyệt (Điều 49 Luật Đầu tư công) và các nguyên tắc bố trí vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn cho chương trình, dự án (Điều 51 Luật Đầu tư công). Từ đó thực hiện lập, thẩm định kế hoạch đầu tư công trung hạn theo trình tự quy định tại Điều 55 Luật đầu tư công, trước khi trình, phê duyệt và giao kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách địa phương.

Để đảm bảo tiến độ, trong thời gian đến các địa phương khẩn trương lập danh mục dự án đầu tư dự kiến đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 của cấp mình theo các hướng dẫn của trung ương, của tỉnh. Ngoài khắc phục những tồn tại nêu trên, cần lưu ý một số điểm sau: UBND trình HĐND cùng cấp cho ý kiến 02 lần theo trình tự quy định tại Điều 55 Luật Đầu tư công, và 01 lần cho ý kiến (trước ngày 05 tháng 12 năm thứ năm của kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn trước theo quy định tại Điều 62 Luật Đầu tư công) trước khi HĐND quyết định kế hoạch đầu tư công trung hạn của cấp mình. Hiện nay, Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị 25/CT-TTg ngày 08/8/2024 và hướng dẫn (tại văn bản số 6555/BKHĐT-TH) của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về lập kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030, theo đó yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương thực hiện đúng theo tiến độ triển khai.
 

“Việc ban hành nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp huyện về kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm giai đoạn 2021-2025” tại Thị xã An Khê. Ảnh: Hà Duy - Báo Gia Lai

Về kế hoạch đầu tư công hằng năm: Sau khi Hội đồng nhân dân quyết định kế hoạch đầu tư công trung hạn của địa phương mình, thì các địa phương tổ chức thực hiện trình tự lập, thẩm định kế hoạch đầu tư công hằng năm và trình, phê duyệt và giao kế hoạch đầu tư công hằng năm vốn ngân sách địa phương. 

Tuy nhiên, thực tiễn qua giám sát của Ban Kinh tế Ngân sách HĐND tỉnh thấy rằng quá trình tổ chức triển khai xây dựng và thực hiện Kế hoạch đầu tư công hằng năm trong giai đoạn 2021-2025 tại một số địa phương cấp huyện trên địa bàn tỉnh Gia Lai vẫn còn một số thiếu sót: Nhiều địa phương không trình HĐND cùng cấp dự kiến về kế hoạch đầu tư công hằng năm, nhất là dự kiến về kế hoạch đầu tư công năm đầu tiên của giai đoạn (theo quy định tại khoản 5 Điều 56 Luật Đầu tư công); thời gian trình HĐND dự kiến kế hoạch đầu tư công hằng năm chưa đảm bảo thời gian theo quy định. Hoặc trích yếu và Điều 1 Nghị quyết quyết định kế hoạch đầu tư công hằng năm dùng cụm từ “thông qua”,“bổ sung” là chưa phù hợp theo các quy định tại: Khoản 3 Điều 63 Luật Đầu tư công; Phần căn cứ của một số nghị quyết về dự kiến kế hoạch đầu tư công hằng năm thiếu các nghị quyết về quyết định kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 của địa phương ban hành hay thiếu nghị quyết về dự kiến về kế hoạch đầu tư công hằng năm của địa phương tại Nghị quyết HĐND quyết định vào lần cuối năm. Danh mục dự án tại phụ lục của nghị quyết về dự kiến và quyết định kế hoạch đầu tư công hằng năm còn thiếu thông tin thiếu số nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư dự án, chưa có quyết định phê duyệt dự án, ….

Do vậy khi thực hiện kế hoạch đầu tư công hằng năm, ngoài khắc phục những tồn tại nêu trên và các dự án đưa vào kế hoạch đầu tư công hằng năm phải đáp ứng điều kiện tại Điều 53 Luật Đầu tư công, cần lưu ý về thời gian tổ chức thực hiện, cụ thể: Trước ngày 25 tháng 7 hằng năm, Ủy ban nhân dân báo cáo Hội đồng nhân dân cùng cấp thông qua dự kiến kế hoạch đầu tư công năm sau (khoản 5 Điều 56 Luật Đầu tư công); thời gian trình, phê duyệt và giao kế hoạch đầu tư công hằng năm vốn ngân sách địa phương: Đối với cấp tỉnh: trước ngày 05 tháng 12 hằng năm, Ủy ban nhân dân trình Hội đồng nhân dân cùng cấp kế hoạch đầu tư công năm sau; Trước ngày 10 tháng 12 hằng năm, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định kế hoạch đầu tư công năm sau của cấp mình, đối với cấp huyện, cấp xã: Trước ngày 20 tháng 12 hằng năm, Hội đồng nhân dân cấp huyện, cấp xã quyết định kế hoạch đầu tư công năm sau của cấp mình,  Trước ngày 31 tháng 12 hằng năm, Ủy ban nhân dân các cấp giao kế hoạch đầu tư công năm sau cho các đơn vị thực hiện (Điều 63 Luật Đầu tư công).
 

Nguyễn Trung Kiên
Phó trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Gia Lai