Qua giám sát tại các địa phương cho thấy, việc phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi cho thời kỳ 2022-2025 cơ bản đảm bảo phù hợp với phân cấp nhiệm vụ kinh tế - xã hội đối với từng lĩnh vực, địa phương, tạo sự chủ động cho các địa phương trong quản lý, điều hành ngân sách, gắn nhiệm vụ thu ngân sách với trách nhiệm quản lý, khai thác các nguồn thu. Trong gần 02 năm thực hiện Nghị quyết số 05/2021/NQ-HĐND, hằng năm, trên cơ sở định mức quy định và tình hình thực tế, các địa phương đã chủ động xây dựng, quyết định dự toán thu, chi và phân bổ dự toán ngân sách cấp mình, tăng cường công tác quản lý tài chính ngân sách, phấn đấu tăng thu, tiết kiệm chi, sử dụng ngân sách hiệu quả, góp phần hoàn thành nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng của các địa phương. 

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện Nghị quyết số 05/2021/NQ-HĐND, các địa phương còn gặp không ít khó khăn, vướng mắc, như: Định mức chi thường xuyên không thay đổi trong giai đoạn ổn định 2022-2025, trong khi đó, giá cả thị trường luôn tăng dẫn đến một số định mức chưa phù hợp trong những năm cuối của giai đoạn ổn định; một số quy định mới thay thế của trung ương, như: Nghị định số 111/2022/NĐ-CP ngày 30/12/2022 của Chính phủ thay thế các Nghị định: số 68/2000/NĐ-CP ngày 17/11/2000, số 161/2018/NĐ-CP ngày 29/11/2018 của Chính phủ, dẫn đến các cơ quan, đơn vị không đảm bảo nguồn kinh phí chi trả tiền công, chi thường xuyên đối với số lượng hợp đồng lao động thực hiện các công việc cần thiết, phục vụ chung của đơn vị (lái xe, bảo vệ, tạp vụ); Nghị định số 33/2023 ngày 10/6/2023 của Chính phủ thay thế các Nghị định số 92/2009/NĐ-CP ngày 22/10/2009, số 34/2019/NĐ-CP ngày 24/4/2019, dẫn đến các địa phương chưa có cơ sở để chi các chế độ, chính sách cho các đối tượng thụ hưởng theo quy định; Nghị quyết số 05/2021/NQ-HĐND chưa quy định một số nhiệm vụ chi phát sinh mới cho các địa phương, như: xây dựng giá đất cụ thể; ….

Để việc giải quyết các khó khăn, vướng mắc, tồn tại trong quá trình thực hiện phân bổ ngân sách địa phương và dự toán thu, chi ngân sách địa phương trên địa bàn trong thời gian tới, các địa phương kiến nghị UBND tỉnh có cơ chế hỗ trợ kinh phí cho địa phương để thực hiện các quy định về chế độ, chính sách mới phát sinh, như: Nghị định số 111/2022/NĐ-CP ngày 30/12/2022 của Chính phủ; Nghị định số 33/2023/NĐ-CP của Chính phủ; bổ sung các quy định về nhiệm vụ chi chưa được phân cấp tại Nghị quyết số 05/2021/NQ-HĐND của HĐND tỉnh; …. 

Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh đề nghị các địa phương đánh giá công tác thu, chi trên địa bàn trong thời gian qua, bổ sung kiến nghị cụ thể về điều chỉnh định mức phân bổ của nhiệm vụ chi phù hợp với từng địa phương, lĩnh vực. Đối với những đề xuất, kiến nghị của các địa phương, Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh ghi nhận và sẽ có kiến nghị với các cấp có thẩm quyền xem xét giải quyết; đồng thời, đề nghị các địa phương trong quá trình thực hiện phân bổ ngân sách phải căn cứ theo tiêu chuẩn, định mức, chế độ theo quy định hoặc nhiệm vụ được cấp thẩm quyền giao và dành nguồn lực để thực hiện phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện an sinh xã hội trong những năm tiếp theo./.