Từ chiều ngày 10/6 và 01 giờ trong buổi sáng ngày 11/6/2014, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng trả lời chất vấn của các vị đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIII.
Ngày 06/6, Bộ trưởng Bộ Tài chính có Báo cáo số 48 trả lời chất vấn của các vị đại biểu Quốc hội. Tiếp theo đã có 17 vị đại biểu Quốc hội chất vấn trực tiếp tại phiên họp toàn thể của Quốc hội đối với Bộ trưởng Bộ Tài chính về các vấn đề nợ công, khả năng cân đối nguồn trả nợ và giải pháp giảm nợ công để bảo đảm an toàn nền tài chính quốc gia; tình trạng chuyển giá, hoàn thuế sai và trốn thuế, gian lận trong kê khai thuế gây thất thu cho ngân sách nhà nước. Việc kiểm soát và bình ổn giá thị trường, nhất là đối với những mặt hàng thiết yếu, tác động trực tiếp tới đời sống nhân dân. Vấn đề tái cơ cấu, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước và giải pháp thúc đẩy nhanh, hiệu quả hơn.
Trong phiên chất vấn, các Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cũng đã cùng Bộ trưởng Bộ Tài chính trả lời chất vấn của các vị đại biểu Quốc hội.
Kết thúc phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng tóm tắt các nội dung như sau: Có thể nói không khí rất thẳng thắn, tinh thần cởi mở, câu hỏi đặt ra sâu sắc, khá cụ thể. Bộ trưởng đã trả lời rất chi tiết, rất đầy đủ những vấn đề Quốc hội đặt ra. Ý kiến của Quốc hội tập trung vào những vấn đề đề nghị Chính phủ, đề nghị Bộ trưởng quan tâm giải quyết để thực hiện có kết quả những vấn đề Quốc hội đã đặt ra.
Về nợ công, Bộ trưởng nói là an toàn, đang ở mức an toàn, đại biểu thì rất lo lắng có nhiều dấu hiệu không an toàn, Bộ trưởng đã chứng minh sẽ phải có nhiều biện pháp để đảm bảo tình hình nợ công an toàn. Có thể kết luận nợ công, nợ Chính phủ đang ở trong mức giới hạn của pháp luật cho phép. Nhưng cần bảo đảm an ninh tài chính vĩ mô, phát biểu của các vị đại biểu, trả lời của Bộ trưởng rõ ý đó, cho nên phải tập trung vào giải quyết những vấn đề sau đây:
Một là, phải tái cơ cấu lại nguồn vay để hình thành nợ công, hiện nay chúng ta vay 1 năm, 2, 3 năm trở lại thì chưa dùng đã phải trả nợ, cơ cấu nợ công như vậy là xấu; tăng cường lượng vay 5, 10, 15 năm và 20 năm đối với nước ngoài, vay càng dài, càng tốt. Nếu chúng ta mắc nợ và vay nợ ODA vừa lãi thấp trong 30 năm, 12 năm ân hạn thì chúng ta không lo lắng về vấn đề nợ công, sẽ trả được nợ. Hầu hết trái phiếu vay trong nước 50% số nợ công, nợ Chính phủ đến nay vay thời gian ngắn hạn. Cho nên yêu cầu Bộ trưởng Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ giải pháp cần thiết trong giai đoạn kinh tế vĩ mô, hiện nay đang ở thế ổn định thì hoàn toàn có thể chuyển từ cơ cấu vay ngắn hạn sang cơ cấu vay dài hạn.
Yêu cầu thứ hai, chúng ta phải cân đối nguồn ngân sách nhà nước, thu ngân sách nhà nước, thu đúng, thu đủ theo quy định của pháp luật và cân đối thu chi hợp lý để khả năng trả nợ của ngân sách nhà nước là đảm bảo.
Nguồn vay để trả nợ nhiều đại biểu cũng rất lo lắng, Bộ trưởng cũng rất lo lắng, chúng ta vay để đầu tư phát triển, bội chi là để đầu tư phát triển, không phải bội chi là để trả nợ, không phải chủ yếu là để trả nợ. Quốc hội duyệt bội chi, duyệt trái phiếu Chính phủ, v.v... nâng mức bội chi (như vừa qua 16.000 tỷ) là để đầu tư chứ không phải để trả nợ. Cho nên tăng thu để trả nợ, bội chi chủ yếu dành cho đầu tư phát triển.
Đồng thời, cũng phải rà soát lại toàn bộ tổng thể nợ công, nợ Chính phủ để đánh giá mức an toàn, có giải pháp giải quyết đảm bảo an toàn. Yêu cầu Bộ trưởng, Chính phủ tập trung đánh giá lại, rà soát lại để kiểm soát lại các cân đối liên quan tới vay và trả nợ để báo cáo Quốc hội.
Vấn đề cân đối thu - chi, Bộ trưởng nói rất rõ, phải tiết kiệm chi, tiết kiệm chi không có nghĩa là không chi; không để thất thoát, lãng phí thì chúng ta tiết kiệm, còn việc phải chi thì phải bố trí dự toán và báo cáo Quốc hội, tinh thần chung Quốc hội đồng tình như thế.
Còn có tình trạng nợ thuế, nợ đọng, nợ xấu trong thu ngân sách, lậu thuế, chuyển giá, hoàn thuế sai, trốn thuế, gian lận trong thương mại, kê khai thuế; yêu cầu Bộ trưởng Bộ Tài chính phát huy tinh thần thu ngân sách năm 2013, 6 tháng cuối năm có thể nói đồng chí Bộ trưởng nhận nhiệm vụ và ra quân ngay, báo cáo kịp thời với Quốc hội để có chính sách, sau đó báo cáo kịp thời với Chính phủ để chỉ đạo quyết liệt, phối hợp với các ngành, các cấp rất chặt chẽ, chúng ta đã đạt được thu ngân sách năm 2013 rất phấn khởi.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội.
Với tinh thần đó, yêu cầu Bộ trưởng Bộ Tài chính tiếp tục chỉ đạo nghiêm túc, phối hợp chặt chẽ với các địa phương, các bộ, ngành kể cả các ngành tư pháp để chống các hiện tượng buôn gian bán lận, lậu thuế, trốn thuế, nợ thuế. Chúng ta tập trung thu đúng, thu đủ theo quy định của pháp luật, chỉ cần thu đúng và thu đủ thì ngân sách năm nay có khả năng vượt thu. Hiện nay, trong nội bộ ngành tài chính, ngành thuế, ngành hải quan cần tăng cường các biện pháp cần thiết, hiện đại hóa về mặt kỹ thuật, giảm thời gian kê khai nộp thuế của doanh nghiệp để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nộp thuế; nếu không thì đây cũng là cản trở cho đầu tư và phát triển. Bộ trưởng Bộ Tài chính cần có những biện pháp quyết liệt hơn để giảm thời gian nộp thuế, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nộp thuế, hỗ trợ các doanh nghiệp làm ăn phấn khởi, có tiền nộp thuế. Đi theo đó là tăng cường quản lý đội ngũ cán bộ trong ngành tài chính trực tiếp là ngành thuế, ngành hải quan đảm bảo chúng ta có một đội ngũ cán bộ chuyên sâu, chuyên nghiệp, trong sạch để lo công tác thu ngân sách nhà nước.
Về công tác kiểm soát giá, Quốc hội hoan nghênh Bộ Tài chính, Chính phủ đã có những biện pháp cần thiết tổ chức thực hiện Luật giá của Quốc hội mới ban hành năm ngoái và công tác kiểm soát giá đã có tăng cường. Đề nghị Bộ trưởng và các ngành liên quan tập trung vào những mặt hàng thiết yếu, tác động trực tiếp tới đời sống của người dân để chúng ta có biện pháp kiểm soát giá cả, có biện pháp bình ổn thị trường cho những mặt hàng này, đảm bảo quyền lợi của người dân.
Tuy nhiên, đối với những mặt hàng thiết yếu thì nguyên tắc quan trọng nhất vẫn là nguyên tắc thị trường. Chúng ta phải đảm bảo xuất, nhập, chúng ta phải đảm bảo kinh doanh có cạnh tranh lành mạnh; phải đảm bảo tất cả các hoạt động liên quan đến mặt hàng thiết yếu này là quản lý theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và đối với những mặt hàng thiết yếu có thêm biện pháp bình ổn, biện pháp quản lý. Chúng ta không đi theo con đường quản lý nền kinh tế theo cơ chế thị trường thì không có cách gì định giá đúng được; theo kinh tế thị trường và công khai, minh bạch để có những biện pháp điều tiết quản lý đối với những mặt hàng thiết yếu.
Cuối cùng, yêu cầu Bộ trưởng bám sát tiến độ cổ phần hóa. Cổ phần hóa thực chất là mua bán lại vốn của nhà nước ở các doanh nghiệp nhà nước, bán bớt đi, có thể mua vào đối với những ngành cần thiết để chúng ta giữ một cổ phần chi phối. Nhưng cơ bản các doanh nghiệp hiện nay phải tiến hành cổ phần hóa để tăng thêm nguồn vốn và để đổi mới quản trị, kế hoạch này đã được duyệt. Yêu cầu Bộ trưởng Bộ Tài chính với chức năng, nhiệm vụ của mình là chính trong công tác cổ phần hóa để có mọi biện pháp để thực hiện được tiến độ đó.
Công tác định giá là phải công khai, minh bạch trên thị trường. Trên thị trường chứng khoán giá cổ phần, cổ phiếu phải ra thị trường chứng khoán, đảm bảo công khai, minh bạch, tránh thất thoát cho nhà nước mà trong những trường hợp không đáng phải thất thoát. Chúng ta có thể nâng cao hơn nữa hiệu quả của công tác quản lý tài chính ở doanh nghiệp nhà nước sau khi cổ phần hóa, làm cho hoạt động của kinh tế nhà nước có hiệu quả hơn, thông qua tái cơ cấu vốn mà tiến hành tái cơ cấu lại đầu tư và doanh nghiệp đúng với chủ trương của Đảng, Nhà nước chúng ta./.
Duy Hiếu (lược ghi)