Kính thưa các đồng chí đại diện Thường trực HĐND, lãnh đạo các ban, lãnh đạo Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND các tỉnh, thành phố khu vực Nam Trung bộ và Tây nguyên.
Kính thưa quý vị đại biểu và các đồng chí.
Hôm nay, tôi rất vui mừng tham dự Hội nghị Thường trực HĐND các tỉnh, thành phố khu vực Nam Trung bộ và Tây nguyên lần thứ XXIV được tổ chức tại tỉnh Gia Lai với chủ đề “Trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm của các địa phương trong hoạt động của HĐND các cấp” . Thay mặt Ban Công tác đại biểu, xin gửi lời chúc các vị đại biểu, các vị khách quý cùng toàn thể các đồng chí luôn dồi dào sức khỏe, hạnh phúc và thành công trên cương vị công tác, chúc Hội nghị của chúng ta thành công tốt đẹp.
Thưa các đồng chí!
Hội nghị của chúng ta diễn ra trong không khí thành công của Đại hội đồng liên minh nghị viện thế giới lần thứ 132 (IPU 132), được tổ chức tại thủ đô Hà Nội. Đại hội đồng đã thảo luận nhiều vấn đề quan trọng của Quốc hội, đặc biệt là chủ đề chung “Các mục tiêu phát triển bền vững: biến lời nói thành hành động” và thông qua “Tuyên bố Hà Nội”, đóng góp vào quá trình soạn thảo, xây dựng các mục tiêu phát triển bền vững sau năm 2015 sẽ được thảo luận tại Đại hội đồng Liên hợp quốc vào kỳ họp cuối năm nay; đồng thời, khẳng định cam kết của các Quốc hội thành viên biến các mục tiêu phát triển bền vững thành các mục tiêu và quy định pháp luật, bảo đảm việc thực hiện các mục tiêu này tại quốc gia. Với tư cách là nước chủ nhà, Việt Nam đã nhận được sự ghi nhận và đánh giá cao của tất cả các đại biểu tham dự về sự thân thiện và lòng mến khách, về công tác tổ chức chu đáo, trọng thị, an toàn và những đóng góp quan trọng vào chương trình nghị sự, các văn kiện của Đại hội đồng.
Thưa các đồng chí!
Nhìn lại chặng đường gần hết nhiệm kỳ 2011 – 2016 của HĐND các cấp, có thể khẳng định, trong thời gian qua, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của các cấp ủy Đảng, kế thừa và phát huy kinh nghiệm, thành quả đạt được của những nhiệm kỳ trước, HĐND các cấp và từng đại biểu HĐND đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, nỗ lực phấn đấu thực hiện tốt nhiệm vụ, góp phần quan trọng vào những thành tựu chung của đất nước. Kỳ họp HĐND đã có những cải tiến cả về công tác chuẩn bị, cách thức điều hành, trình tự và thủ tục tiến hành nên chất lượng được nâng lên. Công tác giám sát có những chuyển biến tích cực, có trọng tâm, trọng điểm, đã kịp thời phát hiện các thiếu sót, bất cập, vướng mắc và đưa ra được kiến nghị khả thi. Việc quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương ngày càng thực chất hơn, giảm dần tình hình thức trong quá trình thẩm tra, quyết định; khoa học hơn, thực tiễn hơn. Các hoạt động tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, đôn đốc giải quyết khiếu nại tố cáo của công dân đã góp phần gắn kết mối quan hệ giữa cử tri và đại biểu, phản ánh được nhiều tâm tư, nguyện vọng, ý kiến của cử tri tới HĐND và các cơ quan, tổ chức hữu quan. Một số địa phương cũng đã chủ động, sáng tạo tìm tòi cách thức và mô hình hoạt động mới, phù hợp với tình hình thực tế, qua đó tăng cường chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động. Kết quả hoạt động của HĐND những năm qua đã góp phần tiếp tục khẳng định bản chất của nhà nước, bản chất của chế độ chính trị nước ta. Việc phát huy vai trò của cơ quan đại diện của nhân dân đã nói lên thiết chế dân chủ ngày càng thể hiện sự tiến bộ, văn minh, dân chủ ngày càng được mở rộng trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhất là trong việc tạo điều kiện và môi trường nhằm phát huy sức dân, đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân.
Tuy nhiên, so với yêu cầu nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của HĐND các cấp theo Luật tổ chức HĐND và Ủy ban nhân dân; Quy chế hoạt động của HĐND, với mong muốn, nguyện vọng của cử tri, nhân dân thì hoạt động của chúng ta thời gian qua vẫn còn những hạn chế, tồn tại cả về tổ chức, hoạt động và phương thức, lề lối làm việc cũng như điều kiện hoạt động. Chính vì vậy, việc tổ chức hội nghị “Trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm của các địa phương trong hoạt động của HĐND các cấp” là thực sự cần thiết và mang ý nghĩa rất quan trọng.
Qua theo dõi các tham luận tại Hội nghị, chúng ta thấy rằng HĐND, Thường trực HĐND các tỉnh khu vực Nam Trung bộ và Tây nguyên đã có nhiều cố gắng, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật. Thực tiễn cho thấy, các đồng chí đã có nhiều cách làm hay, mang lại hiệu quả thiết thực. Các tham luận về giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND khá phong phú, từ công tác hoạt động giám sát của HĐND, những khó khăn, vướng mắc trong các quy định của pháp luật hiện hành, công tác phối hợp chuẩn bị và tổ chức kỳ họp HĐND đến công tác tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân.v.v.. Điển hình như Thường trực HĐND tỉnh Đắk Nông đã ban hành văn bản yêu cầu các cơ quan đơn vị liên quan giải quyết đơn thư của công dân đúng quy định của pháp luật, qua đó đảm bảo được quyền lợi cho công dân khiếu nại, giải quyết dứt điểm các vụ kiện phức tạp, kéo dài; Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh Đắk Lắk có nhiều đổi mới trong công tác giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo với tỷ lệ đơn, thư được cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết trả lời ngày càng tăng; Thường trực HĐND tỉnh Quảng Nam thông qua ý kiến phản ánh của cử tri đã giao Ban Pháp chế giám sát việc xét xử một số vụ án và phát hiện ra nhiều sai sót trong quá trình xét xử, có những kiến nghị để đảm bảo nghiêm minh, công bằng trong hoạt động tư pháp; Thường trực HĐND tỉnh Ninh Thuận đã quan tâm đẩy mạnh việc lắng nghe, tiếp xúc, đối thoại, giải quyết những kiến nghị, nguyện vọng chính đáng của cử tri và nhân dân trong tỉnh; Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh Lâm Đồng đã nêu lên thực trạng và đưa ra những giải pháp nâng cao hiệu quả công tác tiếp xúc cử tri, tiếp công dân và xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân; Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh Bình Định đã có nhiều cố gắng để nâng cao chất lượng hoạt động giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương, phát huy tốt vai trò đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân; Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Ngãi từ hoạt động thực tiễn đã nêu lên những khó khăn, vướng mắc trong tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân để từ đó đưa ra những đề xuất, kiến nghị xác đáng trong việc sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật có liên quan; Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh Phú Yên đã chia sẻ những kinh nghiệm, giải pháp trong công tác phối hợp giữa HĐND với UBND và UBMTTQ; Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh Kon Tum đã nêu lên những kinh nghiệm đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát chuyên đề; Thường trực Hội đồng nhân dân thành phố Đà Nẵng mang đến những kinh nghiệm tổ chức Hội nghị giám sát để phát huy hiệu quả hoạt động giám sát giữa hai kỳ họp; Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh Khánh Hòa đã tổ chức đánh giá tác động của chính sách trong việc thẩm tra và giám sát, qua đó góp phần quan trọng để các Nghị quyết do Hội đồng nhân dân tỉnh phát huy hiệu quả trong thực tế; Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh Gia Lai với nhiều đổi mới, cải tiến trong tổ chức kỳ họp; chủ tọa điều hành linh hoạt, phát huy dân chủ, không né tránh vấn đề nhạy cảm mà dư luận và cử tri bức xúc, kết nối đường dây nóng để thu thập ý kiến nhân dân, từ đó mang lại hiệu quả cao trong giám sát tại kỳ họp;.v.v… Đó là những ý kiến tâm huyết, cách làm sáng tạo, thể hiện tinh thần trách nhiệm trong việc suy nghĩ, tìm tòi nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND các tỉnh.
Tuy nhiên, qua thực tiễn tổ chức và hoạt động của HĐND các cấp ở các tỉnh vẫn còn những tồn tại, hạn chế, ảnh hưởng đến vai trò, vị trí của HĐND như hiệu lực, hiệu quả giám sát còn chưa cao; những bất cập trong việc tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân; trong tổ chức kỳ họp ... Các tồn tại, hạn chế này trong thời gian tới cần được các đồng chí tập trung nghiên cứu, tìm những giải pháp khắc phục để HĐND thực sự là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân. Tại Hội nghị này các đồng chí đã thảo luận, đề xuất nhiều giải pháp, kiến nghị rất xác đáng và cụ thể. Về cơ bản, tôi tán thành với các ý kiến, đề xuất này và sẽ nghiên cứu, tổng hợp, đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, xây dựng, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật.
Thưa các đồng chí,
Trong khuôn khổ Hội nghị này, các đồng chí tập trung trao đổi về “Trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm của các địa phương trong hoạt động của HĐND các cấp”. Tôi nhất trí cao với các tham luận và xin được trao đổi thêm với các đồng chí một số vấn đề:
Thứ nhất, cần chuẩn bị tốt nội dung và chương trình kỳ họp. Thường trực HĐND, các ban của HĐND cần chủ động nghiên cứu các nội dung; làm tốt công tác thẩm tra các báo cáo, các đề án; đổi mới, cải tiến cách điều hành phiên họp, vừa đảm bảo đúng nguyên tắc, vừa tạo ra không khí dân chủ cho các đại biểu dự họp; tăng cường giữ mối liên hệ, phối hợp chặt chẽ với Ủy ban nhân dân và Ủy ban MTTQ cùng cấp; sử dụng và phát huy tốt vị trí, vai trò tham mưu, tổng hợp của cơ quan Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND. Dự kiến chương trình kỳ họp phải được chuẩn bị sớm và chỉ đưa vào chương trình kỳ họp những vấn đề đã được chuẩn bị kỹ về nội dung, trình đúng thời hạn, thẩm quyền, quy trình, thủ tục.
Thứ hai, trong công tác giám sát cần lựa chọn đúng, trúng nội dung, vấn đề và hình thức giám sát. Nên lựa chọn những vấn đề quan trọng về kinh tế- xã hội, nổi cộm, bức xúc, được dư luận và cử tri ở địa phương quan tâm. Thường trực HĐND cần làm tốt công tác điều hòa, phối hợp giữa các Ban HĐND trong việc xây dựng kế hoạch giám sát, trong đó nêu rõ nhiệm vụ trọng tâm của từng chuyên đề giám sát, có sự phối hợp chặt chẽ giữa Thường trực HĐND với các Ban trong việc thực hiện nhiệm vụ. Trong trường hợp cần thiết, HĐND phải ra nghị quyết về kết quả giám sát trong đó xác định rõ trách nhiệm của cơ quan, đơn vị, cá nhân được giám sát; các giải pháp và thời hạn thực hiện các lời hứa và phải có báo cáo về kết quả thực hiện giám sát- đó là hiệu lực của giám sát.
Thứ ba, về công tác tiếp xúc cử tri, Thường trực HĐND cần có những định hướng cụ thể trước khi xây dựng chương trình, kế hoạch tiếp xúc cử tri. Căn cứ nội dung kỳ họp, Thường trực HĐND, các tổ đại biểu có thể lựa chọn hình thức, địa điểm và thành phần tiếp xúc cử tri phù hợp. Ngoài tiếp xúc cử tri theo định kỳ, tăng cường hình thức tiếp xúc cử tri ở nơi cư trú, nơi làm việc, theo chuyên đề, lĩnh vực hoặc nhóm cử tri sẽ chịu tác động của chế độ, chính sách mà HĐND sẽ ban hành.
Thứ tư, trong hoạt động tiếp công dân, xử lý đơn thư KNTC của công dân cần thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả theo Luật tiếp công dân 2013 và các quy định có liên quan. Thường trực Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố cần xây dựng quy định về hoạt động tiếp công dân của đại biểu HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND các tỉnh, thành phố; thực hiện nghiêm túc lịch tiếp công dân, tiếp nhận xử lý và chuyển kịp thời các đơn thư khiếu nại tố cáo của công dân đến các cơ quan, nhà nước có thẩm quyền; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, giám sát việc thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo đã có hiệu lực pháp luật; tập trung chỉ đạo, lãnh đạo giải quyết dứt điểm các vụ khiếu nại phức tạp, tồn đọng, kéo dài hoặc có dấu hiệu vi phạm pháp luật, gây bức xúc trong nhân dân.
Thứ năm, cần chú trọng sự chỉ đạo, điều hòa của Thường trực Hội đồng nhân dân với các Ban của Hội đồng nhân dân; kiện toàn các Ban của Hội đồng nhân dân và Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả; phân công, phân nhiệm cụ thể, rõ ràng; có sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, bảo đảm không chồng chéo; cần quan tâm đặc biệt đến công tác đào tạo, bồi dưỡng cho thành viên các Ban của Hội đồng nhân dân, đội ngũ cán bộ, chuyên viên của Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Thường trực Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố cần tăng cường giữ mối liên hệ, phối hợp với Ủy ban nhân dân và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cùng cấp … Bên cạnh đó, cần tăng cường, phối hợp tốt với Ban Công tác đại biểu và các cơ quan của Quốc hội trong quá trình hoạt động để tạo sự kết nối giữa trung ương với địa phương, nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân.
Thứ sáu, năm 2015 là năm tiến hành Đại hội Đảng các cấp, tổ chức tổng kết hoạt động của HĐND các cấp, triển khai Luật Tổ chức chính quyền địa phương; chuẩn bị bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 – 2021… Vì vậy, HĐND các tỉnh cần chuẩn bị tốt các điều kiện, phối hợp với các cơ quan, tổ chức hữu quan để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị được giao của HĐND nói riêng và của địa phương nói chung. Đảng đoàn Hội đồng nhân dân cần chủ động dự kiến cơ cấu, quy hoạch cán bộ, bao gồm cơ cấu đại biểu Hội đồng nhân dân, cơ cấu lãnh đạo Thường trực Hội đồng nhân dân và Ban của Hội đồng nhân dân hoạt động chuyên trách.… để từ đó có kiến nghị với các cơ quan Đảng và nhà nước có thẩm quyền ở trung ương và địa phương để thực hiện trong nhiệm kỳ tới.
Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND là việc làm thường xuyên và phải bảo đảm tuân thủ quy định của pháp luật nhưng đồng thời cũng cần sự linh hoạt, chủ động, sáng tạo phù hợp với điều kiện của từng địa phương. Để làm được điều đó, Thường trực HĐND từng địa phương trong phạm vi thẩm quyền cần chủ động tổ chức rà soát các quy định trong quy chế phối hợp hiện hành, căn cứ vào tình hình thực tiễn và yêu cầu công tác của địa phương mình, trao đổi với UBND và Ủy ban MTTQ cùng cấp để bổ sung, sửa đổi, hoàn thiện quy chế. Đồng thời, tôi đề nghị HĐND các tỉnh cần tiếp thu những sáng kiến hay, những kinh nghiệm tốt được nêu tại Hội nghị này và nhanh chóng áp dụng vào thực tiễn hoạt động, để hoạt động của HĐND thực sự đáp ứng sự mong đợi của nhân dân địa phương, xứng đáng là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương.
Thưa các đồng chí,
Hội nghị của chúng ta hôm nay được tổ chức tại tỉnh Gia Lai – một vùng đất nằm ở phía bắc Tây Nguyên hội tụ 34 dân tộc anh em; có hệ thống giao thông nối với các tỉnh Đông bắc Campuchia và Nam Lào; Có nhiều lễ hội dân gian nằm trong không gian văn hóa cồng chiêng, được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của thế giới. Trong năm 2014, mặc dù tình hình kinh tế thế giới và trong nước vẫn còn những khó khăn, thách thức song Đảng bộ, chính quyền và nhân tỉnh Gia Lai đã nỗ lực phấn đấu, năng động, sáng tạo, vượt qua khó khăn để đạt được kết quả quan trọng trên nhiều lĩnh vực. Tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 12,71%, thu ngân sách nhà nước trên địa bàn đạt 3.346 tỷ đồng, đạt 114,9% vượt chi tiêu dự toán trung ương giao. Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới được triển khai đồng bộ, bước đầu đã đạt được một số kết quả tích cực. Chương trình giảm nghèo bền vững đạt được những kết quả đáng kể. Các lĩnh vực văn hóa - xã hội có nhiều tiến bộ, đã thực hiện đầy đủ, kịp thời chế độ cho các đối tượng chính sách người có công, đảm bảo an sinh xã hội. Công tác quốc phòng - an ninh được tăng cường. Trong những tháng đầu năm 2015, tình hình kinh tế xã hội của tỉnh có chuyển biến tích cực. Một số ngành kinh tế tiếp tục phát triển. Tổng vốn đầu tư phát triển, giá trị sản xuất công nghiệp, tổng mức bán lẻ hàng hoá và dịch vụ, kim ngạch xuất khẩu tăng khá so với cùng kỳ năm 2014.
Bên cạnh những chuyển biến trong phát triển kinh tế-xã hội năm 2014 và đầu năm 2015, công tác xây dựng Đảng tiếp tục đạt được nhiều kết quả tích cực. Công tác chuẩn bị tổ chức đại hội cấp cơ sở tiến tới Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh được triển khai kịp thời, đúng tiến độ. Hoạt động của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân các cấp tiếp tục được tăng cường. Công tác giám sát, tiếp xúc cử tri, tiếp công dân, xử lý đơn thư khiếu tố và tổ chức các kỳ họp Hội đồng nhân dân tiếp tục được cải tiến, đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả. Thay mặt Ban Công tác đại biểu, xin chúc mừng những thành tựu mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Gia Lai đã đạt được trong thời gian qua.
Nhân dịp này, cho phép tôi thay mặt Ban Công tác đại biểu xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các đồng chí đại diện Thường trực HĐND, các Ban của HĐND các tỉnh khu vực Nam Trung bộ và Tây nguyên đã có mặt tham dự Hội nghị này; cảm ơn lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND, Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai đã hoàn thành tốt công việc của đơn vị nhận đăng cai và để lại cho chúng ta những tình cảm tốt đẹp.
Một lần nữa, tôi xin chúc các đồng chí, quý vị đại biểu và gia đình luôn mạnh khỏe, hạnh phúc và đạt được nhiều thành công.
Xin trân trọng cảm ơn các đồng chí.